Pipetteren met een muisklik

Een terugblik op het TLL inspiratiecafé van 12 november

Computers zijn al jaren niet meer weg te denken uit het onderwijs. Studenten volgen hoorcolleges vanuit hun kamertje van 9m² en docenten verwijzen geregeld naar artikelen, YouTube video’s en online studiegidsen tijdens hun lessen. De getrainde digitale vaardigheden van studenten en docenten komen goed van pas tijdens de COVID-19 pandemie en de daaropvolgende noodzaak van digitaal onderwijs. Toch is vooral het digitaliseren van laboratoriumonderwijs een grote uitdaging binnen de Life Sciences.

Door de coronacrisis is het niet meer de vraag of technologie gebruikt moet worden binnen het onderwijs, maar hoe onderwijs zo aangepast en herdacht kan worden om online les te geven. Zo dus ook lab-onderwijs. Het is niet altijd mogelijk om laboratoriumexperimenten op locatie uit te voeren door de richtlijnen die gesteld zijn door het RIVM. Waar een fysiek practicum niet mogelijk is, kan een digitaal laboratorium een uitkomst bieden. Binnen de Universiteit Utrecht bieden de tools Labster en LabBuddy online mogelijkheden ter vervanging van onderdelen binnen het lab-onderwijs.

Vervanging van the real deal?
Deze digitale lab-tools waren al ontwikkeld voor de pandemie en komen nu helemaal goed van pas! Tijdens een ‘echt’ practicum zijn studenten vooral bezig met de fysieke handelingen en minder met de achterliggende processen. Binnen een virtueel practicum kunnen deze processen worden uitgelegd en doen studenten kennis op over deze processen door interactief bezig te zijn met de lesstof. Studenten die voor de Coronacrisis virtuele labs gebruikten om zich voor te bereiden op een ‘echt’ practicum, waren hierdoor veel beter voorbereid op dit practicum. Ze begrepen goed hoe de experimenten werken, doordat ze deze experimenten al eerder digitaal hadden doorgenomen. Daarnaast kunnen studenten virtueel met gevaarlijke bacteriën en chemicaliën werken zonder dat dit een gevaar vormt én ze kunnen experimenten uitvoeren zonder de hoge kosten van lab-apparatuur en materiaal.

Geschikt voor studenten met een beperking
Ook voor studenten met een beperking zijn digitale practica een uitkomst. Zo zijn studenten met autisme bijvoorbeeld visueel georiënteerd en hebben zij moeite met communiceren in face-to-face situaties. Digitaal lab-onderwijs kan deze studenten helpen doordat virtuele experimenten met duidelijke animaties/afbeeldingen werken en doordat de communicatie via de computer verloopt. Door de gecontroleerde manier van werken is een digitaal practicum een comfortabele manier voor studenten met bijvoorbeeld autisme om laboratoriumervaring op te doen en leerstof onder de knie te krijgen.

Aandachtspunten
Om digitale practica optimaal te benutten, moeten deze practica wel specifiek afgestemd kunnen worden op de lesstof. Daarnaast kan een virtueel practicum studenten het gevoel geven dat ze een spel spelen, wat ten koste gaat van het leerproces. Zowel de aansluiting op het curriculum als de houding van studenten moeten in de gaten gehouden worden om digitaal laboratoriumonderwijs te doen slagen.

Meer lezen over dit onderwerp?

• http://lab.cccb.org/en/the-technorevolution-in-the-classroom/
  

Informatiebronnen

1. Attwood TK, Blackford S, Brazas MD, Davies A, Schneider MV. A global perspective on evolving bioinformatics and data science training needs. Briefings in Bioinformatics. 2019;20(2):398-404.
2. Ryder EF, Morgan WR, Sierk M, et al. Incubators: Building community networks and developing open educational resources to integrate bioinformatics into life science education. Biochemistry and Molecular Biology Education. 2020;48(4):381-390.
3. Potkonjak V, Gardner M, Callaghan V, et al. Virtual laboratories for education in science, technology, and engineering: A review. Comput Educ. 2016;95:309-327.

Auteur: Robin Bos (student aan de Universiteit Utrecht)